De afgelopen jaren is er een ware hype ontstaan rondom cryptocurrencies. De relatieve eenvoud, lage rentestanden en media-aandacht hebben ervoor gezorgd dat veel mensen in bezit zijn van cryptocurrency of hier minstens interesse in hebben. Dit geldt ook voor de moslims. Zij zien net zoals vele anderen bepaalde kansen en proberen deze kans te grijpen door te investeren in Bitcoin of andere cryptocurrency. Het probleem hier is echter dat men niet eerst goed onderzoek doet naar het Goddelijk oordeel omtrent cryptocurrency. Daarnaast moeten we ook eerlijk met onszelf zijn en niet “fatwa shoppen” door alleen geleerden te raadplegen die een mening adopteren die ons goed uitkomt. Er is niks mis om te ondernemen en veel geld te verdienen. Het is juist goed om op zoek te gaan naar jouw rizq. Echter, wij moeten te allen tijden het Goddelijke Oordeel raadplegen om te bepalen of wij een bepaalde handeling of transactie wél of níet mogen doen. In discussies die ik met broeders heb gehad over dit onderwerp zien we helaas vaak dat de hele gekte rondom crypto hen heeft doen laten vergeten dat Islam een alomvattend idee is welke ook een oordeel geeft over crypto. Er zijn namelijk bepaalde principes die wij als moslims dienen te hanteren als het gaat om economische transacties. Zaken als valuta, goederen, contracten en de validiteit van bepaalde economische transacties zijn allemaal zaken die wij langs deze principes kunnen leggen om op basis daarvan een oordeel te vormen rondom bijvoorbeeld het gebruik, de koop en verkoop van crypto.
Hieronder volgt een vertaling van de analyse van Abu Khalid Hijazi waarin hij de realiteit van Bitcoin beschrijft om vervolgens middels duidelijke bewijzen aan te tonen dat het gebruik hiervan (Bitcoin maar ook andere crypto) niet toegestaan is.
Een korte uitleg over cryptovaluta
Vandaag worden Bitcoin en andere cryptovaluta voorgedragen als een alternatieve valuta ten aanzien van traditionele valuta zoals de Dollar, Riyaal en Euro. Echter, er zijn een aantal fundamentele verschillende tussen deze twee soorten valuta waarvan de belangrijkste is dat cryptovaluta digitale valuta is welke alleen bestaat op het internet. Het heeft dus geen fysiek of tastbaar bestaan. Daarnaast is er geen centrale organisatie die de valuta uitgeeft en zijn er geen tastbare goederen waar deze valuta op gebaseerd zijn. Gebruikers van crypto kunnen deze aanschaffen door gebruik te maken van exchange websites en kunnen crypto omzetten naar traditionele valuta.
In tegenstelling tot traditionele valuta welke over het algemeen gebaseerd zijn op assets zoals goud of andere sterkere valuta’s wordt crypto gebaseerd en gegenereerd door de gebruikers van de valuta zelf. Eenieder die interesse heeft in het maken van crypto heeft een internetverbinding nodig, en een computer waarop “mining”software geïnstalleerd kan worden waarmee vervolgens de crypto gegenereerd kan worden. Mining software gebruikt de rekenkracht van de computer om een algoritme uit te voeren waarmee, als deze succesvol is uitgevoerd, een bepaalde hoeveelheid van de crypto genereert. Hoe meer hiervan gegenereerd wordt hoe moeilijker het algoritme wordt waardoor het proces van het genereren van dezelfde hoeveelheid crypto langer wordt.
Bovendien is de hoeveelheid crypto welke gegeneerd kan worden gelimiteerd om ervoor te zorgen dat het aanbod gecontroleerd kan worden. Voor Bitcoin is dit bijvoorbeeld 21 miljoen BTC.
Cryptovaluta kunnen gebruikt worden op een aantal e-commerce websites. Daarnaast kunnen zij uitgewisseld worden tegen fysieke valuta met mensen die crypto willen kopen. Vandaag de dag is de handel in crypto speculatieve handel geworden. Miljoenen mensen investeren erin vanwege de steeds toenemende prijs. Zo kostte Bitcoin in 2011 $14, in 2017 $2800 en tijdens het publiceren van deze vertaling 4 jaar later meer dan $36000.
De realiteit van het uitgeven van valuta’s en haar Goddelijke Oordeel
Iedere staat adopteert een specifieke eenheid van iets en neemt dit als basis om bepaalde goederen en diensten in termen van waarde te meten. Deze eenheid wordt op een specifieke wijze vormgegeven en gemunt aan de hand van een vastgesteld gewicht en waarde. Sinds het begin der tijden hebben samenlevingen, deze specifieke eenheid waarmee de waarde van goederen en diensten worden gemeten, gemaakt uit dingen die een intrinsieke waarde hebben. Zij gebruikten goud en zilver als eenheid waarmee alle goederen en diensten gemeten konden worden omdat goud en zilver wereldwijd een intrinsieke waarde hebben. Zij hebben valuta uitgegeven in een specifieke vorm, een vastgesteld gewicht en een bepaalde waarde.
Een staat die eenheden van goud en zilver gebruiken als basis van hun valuta volgen het goud- en zilverstandaard. Een staat die een papieren valuta hanteert waar goederen en diensten mee uitgewisseld kunnen worden volgt het papieren standaard. Wanneer papiergeld, goud of zilver vertegenwoordigt, dan volgt zij het representatieve papieren standaard. Wanneer de valuta niet garant staat voor een bepaalde hoeveelheid goud of zilver en er niet op gebaseerd is dan spreekt men van de fiat-standaard.
De valuta welke geaccepteerd en geïmplementeerd werd door de Profeet ﷺ was goud en zilver oftewel Dirhams en Dinars. Deze Islamitische valuta voldeed aan 3 belangrijke eisen:
- Het was de basis waarmee goederen en diensten werden gemeten oftewel de prijzen en salarissen waren hierop gebaseerd.
- Het werd uitgegeven door een centrale autoriteit welke de verantwoordelijkheid op zich nam om de dirhams en dinars uit te geven; het was geen onbekend orgaan.
- Het was wijdverspreid en makkelijk te verkrijgen onder de mensen, het was dus niet exclusief verkrijgbaar door slechts een bepaalde groep mensen.
Na het bestuderen van de realiteit van crypto, hoe het uitgegeven en gebruikt wordt heb ik crypto tegen deze 3 punten gehouden en gezien dat crypto hier niet aan voldoet.
- Crypto worden niet uitgegeven door een gecentraliseerde instituut of organisatie. Integendeel, eenieder die beschikt over miningsoftware, een computer en een internetverbinding kan crypto uitgeven. Zelfs wanneer crypto wordt aangemerkt als “valuta” dan zien we dat de realiteit van deze valuta’s is dat zij niets meer zijn dan een digitaal goed die iedereen die over de capaciteit beschikt kan maken en waarvan de marktprijs stijgt of daalt aan de hand van vraag- en aanbod. Daarom kan de rol van valuta niet vervuld worden door crypto.
Samengevat, cryptovaluta voldoen niet aan de voorwaarde dat valuta uitgegeven moet worden door centrale organisaties of een bekend orgaan en niet een onbekend orgaan of persoon.
- Crypto is een digitaal goed zonder een tastbare realiteit behalve het vertrouwen die bepaalde mensen erin hebben. Daarnaast is het zo dat crypto vanwege haar aard gebonden is aan het internet en daardoor exclusief verkrijgbaar is voor een klein groepje mensen uit de gehele populatie.
Samengevat, cryptovaluta voldoen niet aan de voorwaarde dat valuta makkelijk toegankelijk en wijdverspreid is. Integendeel, zij zijn beperkt tot een kleine groep mensen die vertrouwen hebben in hun waarde m.a.w. het is geen valuta welke geschikt is voor de samenleving.
- De meerderheid van de landen accepteren cryptovaluta niet als een legitieme valuta met als gevolg dat de meeste goederen en diensten er niet mee aangeschaft kunnen worden.
Samengevat, cryptovaluta voldoen niet aan de voorwaarde dat valuta als basis genomen wordt om goederen en diensten te meten oftewel de prijzen en salarissen worden hierop gebaseerd. In werkelijkheid is crypto een middel om te handelen in een beperkt aantal goederen en diensten.
Voor wat betreft de koop en verkoop van cryptocurrencies
Crypto is niets meer dan een goed. Echter, dit is een goed dat is uitgegeven door een onbekende bron. Dat wil zeggen dat het nergens op gebaseerd is oftewel, het is geen echt goed. Daarnaast is crypto een groot domein voor fraude, misleiding, speculatie en bedrog. Het is daarom niet toegestaan om hierin te handelen oftewel om crypto te kopen of te verkopen. De conclusie is dat crypto zoals Bitcoin slechts “goederen” zijn welke zijn uitgegeven door een onbekende (majhoel) bron zonder een reële waarde en zonder dat deze op reële goederen gebaseerd zijn, het is daarom open voor speculatie en fraude. Volgens de shar’a is het niet toegestaan om een majhoel goed te kopen of te verkopen het bewijs hiervoor is als volgt.
Abi Saeed Al Khudri overleverde:
نهى رسول الله صلى الله عليه وسلم عن شراء ما في بطون الانعام حتى تضع ، وعما في ضروعها الا بكيل او وزن وعن شراء العبد وهو آبق ، وعن شراء المغانم حتى تقسم وعن شراء الصدقات حتى تقبض وعن ضربة الغائص
De Boodschapper van Allah ﷺ verbood de verkoop van het hetgeen in de baarmoeders van het vee bevindt totdat zij geboren zijn en het verkopen van hetgeen in de uiers bevind totdat deze uitgemeten is en het verkopen van een gevluchte slaaf en het verkopen van de oorlogsbuit totdat deze verdeeld is en het verkopen van sadaqa totdat deze ontvangen is, en wat een duiker naar boven haalt.
Overgeleverd door Ibn Majah, Tirmidhi, Ibn Shaybah, Ahmad, Dar Qutni, Bayhaqi, Ibn Hazm
Ibn Abbas overleverde:
عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنْ بَيْعِ الْمَضَامِينِ، وَالْمَلَاقِيحِ، وَحَبَلِ الْحَبَلَةِ
De Profeet ﷺ verbood de handel van al-madamien, al-malaqieh en habal al habala.
Overgeleverd door At-Tabarani
Al-madamien is de verkoop van hetgeen zich bevind in de baarmoeder van kamelen. Al-malaqieh is de verkoop van specifieke raskenmerken van kamelen. Habal al habala was een transactie in de tijden van jahiliyya waarbij een man de ongeboren nakomelingen van de ongeboren nakomelingen van een kameel kocht.
De Profeet ﷺ zei:
عن نافع عن ابن عمر قال : نهى النبي — صلى الله عليه وسلم — عن بيع الغرر وقد أخرج مسلم النهي عن بيع الغرر من حديث أبي هريرة وابن ماجه من حديث ابن عباس والطبراني من حديث سهل بن سعد ، ولأحمد من حديث ابن مسعود رفعه : لا تشتروا السمك في الماء فإنه غرر وشراء السمك في الماء نوع من أنواع الغرر ، ويلتحق به الطير في الهواء والمعدوم والمجهول والآبق ونحو ذلك
De Boodschapper van Allah ﷺ verbood de Gharar verkoop en Moeslim overleverde dat de Profeet ﷺ de verkoop van gharar verbood in de hadith overgeleverd door Aboe Hoeraira en Ibn Maajah overleverde hierover in de hadith overgeleverd door Ibn Abbas en Tabarani overleverde dit in de hadith van Sahal bin Saad en Ahmad overleverde het in een marfoe’ hadith overgeleverd door Ibn Masoed: “Koop niet het vis in het water want het is gharar en het kopen van vis in het water is een vorm van gharar en het is gelinkt aan de vogels in de lucht en alles dat onbekend majhoel of niet-bestaand ma’doem is en de weggelopen slaaf enzovoorts.
Naafi overgeleverd van Ibn ‘Oemar
Moeslim overleverde van Jabir Ibn Abdullah het volgende:
عَنْ جَابِرِ بْنِ، عَبْدِ اللَّهِ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمُحَاقَلَةِ وَالْمُزَابَنَةِ وَالْمُعَاوَمَةِ وَالْمُخَابَرَةِ — قَالَ أَحَدُهُمَا بَيْعُ السِّنِينَ هِيَ الْمُعَاوَمَةُ — وَعَنِ الثُّنْيَا وَرَخَّصَ فِي الْعَرَايَا -رواه المسلم
De Profeet ﷺ verbood al-moehalaqa, al-muzabanah, al-moekhbarah en al-mu’awanah. (Eén van de overleveraars) zei: verkoop meerdere jaren van tevoren is mu’awama en hij maakte en uitzondering voor araya
Moekhbarah is wanneer braakliggend land door een persoon aan een ander persoon wordt gegeven. Hij investeert hierin en ontvangt een deel van de oogst. Moezabana is het verkopen van verse ongeplukte dadels aan een boom tegen gedroogde dadels aan de hand van een bepaalde maat. Moehaqala is het verkopen van niet geoogste gewassen tegen een gebruikelijke prijs.
Moeslim overleverde in zijn sahieh van Aboe Hoeraira die zei:
أخرج مسلم في صحيحه عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: «نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ بَيْعِ الْحَصَاةِ، وَعَنْ بَيْعِ الْغَرَرِ
De Profeet ﷺ verbood de gharar transactie en de hasah transactie
Tirmidhi heeft een vergelijkbare hadith overgeleverd van Aboe Hoeraira
وأخرجه كذلك الترمذي عن أبي هريرة…”بيع الحصاة وَمِنْ بُيُوعِ الْغَرَرِ بَيْعُ السَّمَكِ فِي الْمَاءِ وَبَيْعُ الْعَبْدِ الآبِقِ وَبَيْعُ الطَّيْرِ فِي السَّمَاءِ وَنَحْوُ ذَلِكَ مِنَ الْبُيُوعِ . وَمَعْنَى بَيْعِ الْحَصَاةِ أَنْ يَقُولَ الْبَائِعُ لِلْمُشْتَرِي إِذَا نَبَذْتُ إِلَيْكَ بِالْحَصَاةِ فَقَدْ وَجَبَ الْبَيْعُ فِيمَا بَيْنِي وَبَيْنَكَ
De Profeet ﷺ verbood de hasah transacties. The hasah verkoop is wanneer de verkoper tegen de koper zegt: Als ik een steentje naar jou gooi dan is de verkoop tussen jou en ik besloten. De gharar verkoop is de verkoop van iets vaags en onbekend (majhoel, ghayr maloom) dit bevat het verkopen van vissen in het water, het verkopen van een ontsnapte slaaf, het verkopen van vogels die in de lucht zijn en alles wat hiermee vergelijkbaar is.
De bewijzen die wij hebben aangeduid tonen allemaal in duidelijke taal het verbod op de verkoop van de bay as-sineen oftewel het verkopen van het product van een boom 2 of 3 jaar van tevoren. Dit is omdat de verkoop is van iets wat op het moment van de verkoop niet bestaat. De bewijzen duiden ook het verbod op de verkoop van fruit en gewassen aan tenzij deze duidelijk te zien zijn, dit zijn allemaal vormen van wat wordt genoemd bay al gahrar. De gharar verkoop of de verkoop van majhoel oftewel het onbekende is overduidelijk toepasbaar op de realiteit van crypto als Bitcoin en Ethereum daar zij goederen zijn die geen bekende bron hebben noch zijn zij ergens op gebaseerd omdat zij niet zijn uitgegeven door een gecentraliseerde organisatie; het is daarom dus niet toegestaan om crypto te kopen of te verkopen.
Tot slot
Tot dusver de vertaling van de analyse Abu Khalid Hijazi. Er zijn andere geleerden van verschillende universiteiten en (koepel)organisaties die stellen dat het wél is toegestaan. Er zijn dan ook broeders die dit gebruiken in hun verweer als ik zeg dat er sterke bewijzen zijn dat het niet is toegestaan. Het is waar dat fiqh zeer complex en breed is waardoor er meningsverschillen kunnen ontstaan. Echter, mijn reactie op hun verweer is het volgende: als wij de mening moeten volgen van geleerden die stellen dat het wel halal is, waarom zie ik (tot nu toe) niet de aspecten die Abu Khalid uiteenzet?
- Allereerst zijn er 2 realiteiten die we uit elkaar moeten houden, namelijk dat crypto gebruikt wordt als goed om te verhandelen en als valuta en dat Islam een oordeel heeft over wanneer men in een goed mag handelen en wanneer iets als valuta gezien wordt.
- Dat er, nadat de realiteit crypto is uiteengezet we haar kenmerken tegen diverse adilla moeten houden die te maken hebben met economische transacties om zo te kunnen bepalen of het wel en niet toegestaan is.
Islam is een allesomvattend idee en bevat uitvoerige ahkaam als het gaat om moe’malaat (transacties). Deze gelden tot yawm al qiyama en het wel of niet uitvoeren ervan wordt niet bepaald aan de hand van voordeel of eigenbelang, de hoofdreden waarom mensen hun slaatje proberen te slaan in crypto.
